بی شک اسپهبد خورشید چیزی بسیار بیشتر از یک غار طبیعی ست. نامی است که به نام سلسله های کهن و باستانی کمتر شنیده شده ای چون ” پادوسبانیان ” و ” دابویگان ” گره خورده است. داستان اسپهبد خورشید داستانی است باستانی و آمیخته به افسانه ها، و پر است از رمز و راز و پایداری مردانش. قلعه و غار اسپبهد خورشید در سینه ی کوهی سنگین و باصلابت در منطقه سوادکوه قرار گرفته است. در حرکت به سوی آن، عمیقا تحت تاثیر طبیعت مغرور، ابهت کوه ها، غار و تاریخ غنی منطقه قرار میگیرید؛ انگار که به یکباره به هزار سال پیش و زمانی که این فرمانفرمای جوان در اوج شکوه و قدرتش می زیسته پا گذاشته اید. اینکه انسان یک هزاره قبل تر از این، چگونه توانسته بدون استفاده از ماشین در دل کوه چنان دژی ایجاد کند که پس از قرنها هنوز پا برجا مانده، بسیار شگفت انگیز است. سفر به غار اسپهبد خورشید آمیزه ای از طبیعت گردی و گردشگری تاریخی است. این غار آدمی را به عمق تاریخ می برد و توامان به طبیعت پیوند می زند.
غار اسپهبد خورشید یا کرکیل دژ در ارتفاعات کوهستان البرز و در منطقه سواد کوه و در مسیر دسترسی به کوهی پر هیبت به نام خطیر کوه قرار دارد. فاصله ی آن با تهران ۱۸۲ کیلومتر است و یکی از جاذبه های مهم و تاریخی گردشگری و طبیعت گردی در استان مازندران محسوب می شود. این غار در متون تاریخی به نام « طاق عایشه گرگیلی دژ » و در زبان مردم منطقه سوادکوه به نام « لاپ کمر » معروف است، لاپ به معنی بریدگی است و چون در دل کوه طاق غار به صورت شکاف و بریدگی است مردمان این نام را بر آن نهادهاند. همچنین مردم روستاهای اطراف آن را « دیوکالی » به معنای «لانهی دیو» می نامند. این غار با قطر دهانهای در حدود ۹۰ متر ، بزگترین طاق طبیعی در دنیاست. وقتی بر دهانه غار می ایستید منظره ای منحصر به فرد و خیره کننده از طبیعت منطقه سواد کوه پیش رویتان می بینید، چشم اندازی که که هر بیننده و طبیعت گردی را مسحور شگفتی خود می کند.
اسپهبد خورشید فقط یک غار نیست؛ تاریخ پرفراز و نشیب و داستان هایی غم انگیز و باورنکردنی در دل دارد. در گذشته این غار به عنوان دژی طبیعی، همواره مورد استفاده اسپهبدان طبرستان بودهاست. اسپهبد خورشید یکی ازسرداران طبرستان بوده است که در زمان حمله اعراب، زن و فرزندان خود را در این غار میگذارد و خود راهی جنگ میشود. اما اعراب این دژ را محاصره کرده و چون راهی به درون نمییابند آب ورودی به غار را مسموم کرده و همه سکنهی غار از جمله همسر و فرزندان اسپهبدخورشید را قتل عام و دژ را فتح میکنند.
طاق اسپهبد خورشید از طاقهای معروف جهان به شمار میآید و در داخل آن قلعه، برج، آتشکده، آب انبار، حمام و تنور وجود دارد که به سبکی بسیار زیبا و با سنگ و ساروج ساخته شده و قدمت آنها به دوره ساسانیان برمیگردد. از نکات حیرتانگیز این غار ورودی آب به داخل غار است که از بالا دست روستای « کمر پشت » مسیر سنگی را به صورت جوی آب در آورده و آب را از داخل سنگ ها پس از طی مسافت زیاد آن را به داخل غار هدایت می کردند.
از دیگر جاذبه های گردشگری نزدیک به غار اسپهبد خورشید و منطقه سواد کوه می توان کاروانسرای گدوک و قلعه کنگلو را نام برد. در این سفر می توانید لذت پیاده روی در جنگل های سواد کوه را نیز تجربه کنید. علاوه بر این ها جنگل راش نیز در نزدیکی این منطقه قرار دارد که به شما توصیه می کنیم در صورت داشتن فرصت کافی حتما از این جنگل زیبا و خیره نیز بازدید کنید.
معرفی کامل ۷ مقصد محبوب گردشگری و طبیعت گردی را در مجله الکترونیکی کاروان بخوانید. برای دریافت فرم زیر را پرکنید.
اسپهبد خورشید ، بزرگترین طاق طبیعی جهان به شماره ۸۷۳۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و جزو بینظیرترین و منحصربهفردترین استحکامات نظامی کشور است. اهمیت تاریخی و طبیعی این میراث ملی به گونه ای است که همه ما می بایست در حفط آن بکوشیم. اما متاسفانه در نزدیکی این میراث ملی لودرها و ماشین های سنگین در حال خاک برداری و برداشت نا آگاهانه از معادن شن و ماسه و غیره هستند که این موضوع علاوه بر تاثیر مخرب بر زیبایی های بصری منطقه ، آهسته و به آرامی به اکولوژی منطقه و غار اسپهبد خورشید آسیب می رساند و هم اکنون نیز این تجاوز به حریم و عرصه اثر توسط معادن فلوئورین روی سقف غار و دهانه طاق مشهود است.
در انتها، برای اطلاع از مسیر دسترسی و اینکه بدانید غار اسپهبد خورشید کجاست بخش ” اطلاعات ضروری سفر در یک نگاه ” در همین صفحه را بخوانید.
بیشتر ببینید و بیشتر بخوانید:
تیر خلاص بر پیکره ی تخت جمشید مازندران – خبرگزاری مهر – آذر ۹۴ ، اسپهبد خورشید در محاصره ی فشنگ ها و بولدوزرها
در حرکت به داخل غار محتاط باشید و بدون داشتن ملزومات و آشنایی با غار نوردی اقدام به پیش روی زیاد نکنید. کاروان از شما می خواهد در طول سفر حتما کیسه زباله به همراه داشته باشید و اگر زباله ای در مسیر دیدید نسبت به جمع آوری آن و پاکسازی منطقه اقدام کنید.
اطلاعات ضروری سفر در یک نگاه
موقعیت جغرافیایی :
استان مازندران ، فاصلهی ۱۸۲ کیلومتری از تهران و ۱/۵ کیلومتری حاشیه جاده فیروزکوه
مدت سفر زمینی (از تهران و بازگشت به تهران):
یک روز زمان برای این سفر کافی است.
چطور به غار اسپهبد خورشید برسیم:
مسیر دسترسی :
از تهران وارد جادهی دماوند شده و از آنجا به سمت فیروزکوه حرکت کنید. با عبور از فیروزکوه و ادامه مسیر پس از گذشتن از ورسک و کلیسای اوریم رودبار ، در سمت راستتان یک خروجی وجود دارد. این جاده مستقیم به خطیر کوه که غار اسپهبد خورشید در آن واقع شده است، میرسد. برای رسیدن به اسپبهدان خورشید چیزی در حدود ۳ ساعت رانندگی پیش رو خواهید داشت.
بهترین زمان برای سفر غار اسپهبد خورشید :
محدودیتی ندارد اما بهترین زمان از نظر آب و هوایی، فصل بهار است
درجه سختی:
متوسط (۵ از ۱۰) .
تجهیزات و موارد مورد نیاز:
لباس گرم. بادگیر. کفش سبک کوهپیمایی، یک وعده غذایی سبک. کوله پشتی یک روزه. چراغ قوه یا هدلامپ . آب آشامیدنی . عینک آفتابی. کرم ضدآفتاب و ملزومات غارنوردی (در صورت برنامه ریزی از قبل) .
نیاز به مجوز قانونی:
ندارد
خطر حمله حیوانات:
خیر
احتمال گم شدن:
خیر.
برای مشاهده مسیر دسترسی به غار اسپهبد خورشید روی نقشه، روی عکس زیر کلیک کنید.