بازدید از قلعه رودخان ترکیبی ست از پیاده روی نیمه سنگین، طبیعت گردی و سفری فرهنگی-تاریخی. نیمی تاریخ است و نیمی طبیعت.  با سفر به این قلعه می توانید هم از یک کوهنوردی سبک و هم از بازدید یک بنای تاریخی لذت ببرید. قلعه رودخان طبیعت و تاریخی غنی دارد. برخی باستان شناسان بر این باورند که این بنا در دوره ساسانیان ساخته شده و در دوره های مختلف به ویژه در دوران سلجوقی باز سازی شده است و این احتمال را مطرح می کنند که قلعه توسط پیروان اسماعیلیه نیز که با حکومت مرکزی در نزاع بودند مورد استفاده نظامی قرارگرفته است. بنا بر روایاتی که البته اعتبار ضعیفی دارند میرزا کوچک خان، سردار جنگل، به مدت ۳ سال از این قلعه به عنوان پناهگاه استفاده می کرده است.

قلعه رودخان میراث تاریخی مهمی است و برای سالیان دراز مرکز استقرار و حکمفرمایی حاکمان گیلان بوده است. این بنای با صلابت و سنگین، یکی از بزرگترین و با شکوه ترین قلعه ها در استان گیلان و ایران به شمار می رود که تا دوره زندیه نیز مورد استفاده ی حکمرانان محلی قرار می گرفته اما پس از آن رها شده و متروک مانده است.

بر کتیبه ی سردر ورودی قلعه که اکنون در موزه ی گنجینه ی رشت نگهداری می‌شود، درج شده که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام‌الدین تجدید بنا شده است. امیر حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت منطقه‌ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا از آنجا به مقاومت بپردازد ولی موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً دستگیر و در تبریز اعدام شد.

قلعه رودخان را به نام هایی دیگری مانند ” قلعه حسامی ” ، ” قلعه هزار پله ” و ” قلعه سکسر ” نیز می خوانند. اما به روایتی نام اصلی آن قلعه ژیه یا قلعه روخون است که نام هایی باستانی و تالشی (از زبان های قدیمی ایرانی و نزدیک به پهلوی پارتی، مادی و آذری) هستند. ژیه در زبان تالشی به معنای مقر، جایگاه، مکانی در کوهستان که منطقه سراشیبی است بوده و روخون به معنای راه ییلاقی مالرو، راه کوهستانی و ییلاقی کنار رودخانه است. در نتیجه به احتمال « رودخان » واژه‌ ی حادث و ساده سازی شده ای است که به تدریج رواج پیدا کرده.

قلعه ی کم نظیر رودخان بر کوهی در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهر فومن واقع شده است. در راه رسیدن به این قلعه از شهر فومن، روستاهای اطراف، رودخانه های خروشان و مناظر زیبای جنگلی و طبیعتی بکر عبور می کنید و پس از آن می بایست با استفاده از پله ها تا ارتفاعی در حدود ۷۰۰ متر از سطح دریا صعود کنید. مسیر رسیدن از روستای حیدرآلات تا قلعه را باید با پای پیاده طی کنید، مسافتی حدود ۵ کیلومتر.

این دژ با ارزش تاریخی که دارد بنابر ساختار، معماری و ویژگی‌های استراتژیکی و رزمی، در ۳۰ ام مرداد ماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی، به شماره ۳/۱۵۴۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت و ماندگار شد.

معرفی کامل ۷ مقصد محبوب گردشگری و طبیعت گردی را در مجله الکترونیکی کاروان بخوانید. برای دریافت فرم زیر را پرکنید.

دریافت کتابچه

در انتها، برای اطلاع از مسیر دسترسی و اینکه بدانید قلعه رودخان کجاست بخش “  اطلاعات ضروری سفر در یک نگاه ”  در همین صفحه را بخوانید.

هرچند احتمال برخورد با چنین مواردی کم است، اما کاروان از شما می خواهد با کمک دوستان و هسفرانتان کسانی را که احیانا در طول سفرشان به این اثر تاریخی سهوا و نادانسته آسیب می رسانند راهنمایی کنید و با یادآوری ارزش چنین میراث گرانبهایی به همه ما، در حفظ و نگهداری آن بکوشید.